#metoo

Begin dit jaar werd ik benaderd door iemand van het BNN programma “Misbruikt”. Hij had mijn filmpje over mijn verleden gezien en wilde sparren over het toen nog te produceren programma. Al snel bleek het enorme taboe wat hier ook bij de programmamakers nog op lag.

In het programma maken 4 slachtoffers een reis naar het verleden en gaan op zoek naar antwoorden. Ik opperde om in elk geval 1 verhaal te laten zien waarin iemand zijn of haar verleden heeft verwerkt. Zodat je als kijker niet alleen meegenomen wordt in de pijn, maar je ook voelt en ziet dat hoe gruwelijk ook, je van je verleden kunt helen. Jammer genoeg vonden ze dit nog een brug te ver. Eerst moest het taboe worden doorbroken.

Mijn tijdlijn op Facebook staat de afgelopen dagen vol met #metoo. Vrouwen die durven uitspreken seksueel misbruikt te zijn of te maken hebben gehad met seksuele intimidatie. De reacties onder zo’n bericht variëren. Meestal troost en respect voor de vrouw. Maar ook woede t.o.v. zo’n man. En af en toe typt er een man dat hij zich schaamt voor zijn man zijn.

Het is zo nodig dat als je zoiets hebt meegemaakt je er over gaat praten. Dat je gaat voelen dat er niets is waar jij je voor hoeft te schamen. Dat het niet jouw schuld is.

Na seksueel misbruikt te zijn door mijn opa, durfde ik daar jaren niets over te zeggen. Ik schaamde me dood en dacht dat het mijn schuld was. Uiteindelijk kon ik de spanning van binnen niet meer aan, het deed te pijn, en ben ik gaan praten. Ook met mijn opa. Ik wilde zo graag begrijpen hoe dit had kunnen gebeuren. En dus zijn we gesprekken gaan voeren en hebben we elkaar brieven geschreven. Elke keer hoopte ik op een schuldbekentenis. Maar het enige wat hij terug gaf, was dat het mijn schuld was. Dat ik het zelf had uitgelokt. Na een tijdje gaf ik de hoop op en verbrak het contact. In de hoop dat hij zelf met een sorry zou komen.

Jaren later, toen mijn opa in een verzorgingshuis woonde en niet meer kon bewegen en praten, heb ik hem weer opgezocht. Hij zat hulpbehoevend in een rolstoel en een oom gaf hem hapjes vla te eten. Toen de oom mij zag, ging hij weg, zodat ik tijd alleen met mijn opa had. Terwijl ik hem hapjes voerde, zei ik: “Nu ben jij afhankelijk van mij. En nu zou ik van alles met jou kunnen doen en jij kunt niets terug doen. Net als ik toen. Maar zo ben ik niet.” Ik zag de tranen en de onmacht in zijn ogen.

In dat korte moment besefte ik: hier zit ik niet als slachtoffer met een dader. Hier zitten twee mensen die allebei ontiegelijk worstelen met hun eigen pijn. Ik zag in zijn ogen zo’n enorme pijn en kon, hoe moeilijk ook, begrijpen waarom hij de schuld steeds op mij af schoof. Onder ogen zien wat hij had gedaan, was voor hem ondraaglijk.

“When another person makes you suffer, it is because he suffers deeply within himself, and his suffering is spilling over. He does not need punishment; he needs help. That’s the message he is sending.”― Thich Nhat Hanh

Al die tijd was ik bezig geweest met erkenning van hem krijgen. Ik had inmiddels geleerd dat dat gelijk hebben en gelijk krijgen twee verschillende dingen zijn. Maar in dat moment besefte ik iets wat nog veel belangrijker is:

Eerst voor jezelf en daarna naar anderen toe. Helen gaat in de eerste plaats over jezelf, niet over de ander.

Daarmee zeg ik niet dat iemand geen verantwoordelijkheid hoeft te nemen voor zijn of haar daden. Wat ik voelde in dat moment was dat als een dader zelf te veel pijn heeft, hij of zij probeert om de pijn, de schaamte en daarmee het schuldgevoel, bij de ander neer te leggen. In de hoop dat de eigen pijn minder wordt. Als slachtoffer gebeurt ook zoiets. Het doet zo’n verdomde pijn, dat je wilt dat de ander dat van je overneemt. Door deze pijn op elkaar af te vuren, blijft de pijn bestaan. Met een hele kleine kans dat je de spijtbetuiging krijgt, waar je zo op hoopt. En daarbij, een sorry doet het trauma niet verdwijnen.

Als ik de #metoo berichtjes zie, zie ik vooral deze pijn en vaak jarenlange gevoelde onmacht. Ik herken het want ik heb me ook zo gevoeld. Zoveel pijn, dat je (terecht) een schuldige wilt aanwijzen. En ergens helpt dat, want je wordt er in bevestigd dat het niet jouw schuld is. Maar om echt te helen is er meer nodig. Meer zachtheid. En daarvoor moet je je pijn durven voelen.

En dat is waar we nu voor staan. We hebben een belangrijke keuze in hoe we hiermee omgaan. Dat het duidelijk is dat we de energie van misbruik en dominantie niet in onze maatschappij willen, daar is heel Facebook het wel over eens.
Wat ik ons nu zo gun, is dat we samen wel die brug van heling over gaan. Dat is geen brug te ver. Het is de enige brug die echt ergens toe leidt. Geen brug van verdeeldheid, van dader en slachtoffer. Maar een brug van zachtheid, van vertrouwen, van openheid. Daar is moed voor nodig. We moeten juist naar binnen keren om als maatschappij te kunnen veranderen. Verandering teweeg brengen begint binnen, niet buiten.

Als wij vrouwen er vanuit deze zachtheid, met compassie voor elkaar kunnen zijn, wordt onze pijn draaglijk. Zonder er van weg te rennen en zonder de pijn op een ander te willen leggen. Zodat we eindelijk echt kunnen helen. Maar laten we ook mannen toestaan ons hierbij te helpen. Dit is een proces wat we samen doen, niet los van elkaar. Geef ze ook die kans en sluit ze niet buiten.

De Dalai Lama zei ooit: “The world will be saved by Western women.”

Ik ben het in die zin met hem eens, dat het de kwaliteiten van de vrouwelijke energie zijn die ons hierin verder kunnen helpen. De veiligheid, de liefde, de zachtheid, de eenheid. Man en vrouw gelijkwaardig.

Dit gaat verder dan elk individueel verhaal. Dit gaat over een samenleving die verhard is. Waar verdeeldheid is. Waar het normaal lijkt om jouw wil door te drukken. Waar je voor jezelf op moet komen, om iets te kunnen bereiken. Een maatschappij waarbij de mannelijke en vrouwelijke energie totaal uit balans is geraakt.

De enige manier om dit patroon echt te veranderen is door er met zachtheid en wijsheid mee om te gaan. Van binnen naar buiten. Zonder strijd. Als we dat doen veranderen we als maatschappij. Helen we onszelf en zorgen we dat de generaties na ons niet met dezelfde pijn hoeven zitten. En dat is wat we willen, toch?

“Darkness cannot drive out darkness; only light can do that. Hate cannot drive out hate; only love can do that”.- Martin Luther King, Jr.

Liefs,

Je verhaal loslaten from Bloem bewustwording on Vimeo.